Yaşadıkları farklı biyotoplara uygun olarak amfibiler çeşitli hareket şekilleri geliştirmişlerdir. Larvalar kısmen epitel yapıların dalgalanması ile hareketlidir. Aynı hareket embriyoda da, yumurta zarı içinde dönme şeklinde görülür. Larvada esas hareket kürek şeklindeki kuyruk iledir. Akarsuda tutunmak için bazı larvalarda “yapışma organı” gelişmiştir. Apoda (=Gymnophiona) erginleri yılankavi hareketle yüzerler. Sucul urodellerin çok azında ekstremitelerde yüzme zarı gelişmiştir. Yüzme esas olarak lateral basık kuyruk iledir. Bazı türlerde ilave olarak krista (ibik) bulunur (örneğin Triturus cinsinde).
Anura’nın hemen tamamında arka ayak parmakları arasında yüzme zarı gelişmiştir. Geriye çarpma esnasında ön bacaklar vücut yanlarına yapıştırılır. Apoda üyeleri karada yılankavi hareket ederler, urodeller karada yürürken gövde de sağa sola kıvrılarak harekete katılır. Akuatik urodellerde bacaklar kısadır, karada gövdeleri zemine sürünür. Salamandridae türlerinde ise gövde yerden kaldırılır.
Karada değişik hareket türleri Anura’da görülür. Çoğunda bacaklar iyi gelişmiş ve sıçrama özelliğindedir. Bufonidae türleri fazla sıçrayamaz, yürüme şeklinde hareket ederler. Bazı anurlar arka ve ön bacaklarında gelişen yapılar yardımı ile kazıcı özelliğe sahiptirler.
Arboreal formlar ekstrem uzamış üyelere sahiptirler. Bazıları parmak uçlarında tutunmaya yarayan disklere sahiptir (Hylidae, Microhylidae, Leptodactylidae). Havada kayma şeklindeki hareket yalnız Endonezya’da yaşayan Rhacophorus pardalis’de görülür. Ön ve arka bacak parmakları arasında genişlemiş deri, havada kaldırma yüzeyi olarak (paraşüt etkisi) kullanılır.
Kaynak:
Budak, A. & Göçmen, B. (2005). Herpetoloji. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi, No. 194, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova-İzmir, 226 s. (ISBN 975-483-658-2) [Türkçe Kitap]. [2nci baskı, 2008].
|
